„ZIELONY TRÓJKĄT” NA ZIEMI GNIEŹNIEŃSKIEJ

W sobotę 3 września 2022 r. w Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej odbyło się spotkanie autorskie z prezentacją nowej publikacji ks. dr. Michała Sołomieniuka, dyrektora Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, pt. „Zielony Trójkąt – antykomunistyczny związek zbrojny w Wielkopolsce 1945. Żołnierze i współpracownicy z powiatu gnieźnieńskiego.”

„Zielony Trójkąt” to organizacja zbrojna będąca kontynuacją Armii Krajowej, działająca w 1945 r. na terenie powiatów wrzesińskiego, gnieźnieńskiego i konińskiego. Oddziałem dowodzili Lucjan Najrzał ps. „Marynarz” a po nim Leon Wesołowski ps. „Wichura”. Publikacja dyrektora archiwum archidiecezjalnego poszerza dotychczasowe pole badawcze nad tematyką podziemia antykomunistycznego w Wielkopolsce. Autor zastosował szerokie spektrum badawcze, od poszukiwania i analizowania najróżniejszych źródeł archiwalnych (oprócz często wykorzystywanych akt metrykalnych, dokumentacji śledczych i sądowych po akta pracownicze czy medyczne) do zbierania informacji z pamięci i archiwów rodzinnych. W publikacji przedstawione zostały biogramy żołnierzy i ich współpracowników z powiatu gnieźnieńskiego. Wielu z nich miało naturalny kontakt z ziemią wrzesińską, niektórzy także zamieszkiwali na ziemi wrzesińskiej.

Spotkanie poprowadził Robert Gaweł, historyk i zarazem Wielkopolski Kurator Oświaty. Jako eksperci wystąpili Aleksandra Lewandowska-Cylka, kierownik archiwum zakładowego Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu, dr Rafał Kościański, naczelnik Oddziałowego Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, Sebastian Mazurkiewicz, dyrektor Muzeum Regionalnego im. Dzieci Wrzesińskich oraz dr Marek Szczepaniak, kierownik Archiwum Państwowego w Poznaniu Oddział w Gnieźnie. Swoje wspomnienia przedstawili również niektórzy członkowie rodzin „żołnierzy niezłomnych”.

Września ma swoje pierwsze zasługi w upamiętnianiu żołnierzy „Zielonego Trójkąta”. Jako pierwsi przyczynili się to tego bracia Tomasz i Michał Sypniewscy, którzy rozpoczęli badania źródłowe w aktach IPN-u nad tą organizacją antykomunistyczną. Michał Sypniewski w „Museionie Wrzesińskim” (z. 2 z 2013 r.) przedstawił biogramy Lucjana Najrzała i Leona Wesołowskiego. W 2015 r. na gmachu dawnego więzienia została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona „Zielonemu Trójkątowi”. W 2018 r. powstał film dokumentalny w reżyserii Antoniego Wojtkowiaka pr. „ >Wichura< - Zielony Trójkąt” oraz teledysk w stylu rap „Wichura” w wykonaniu Łukasza Goleni „Opolaka”.

Spotkanie poświęcone promocji publikacji odbędzie się także we Wrześni. Autor ks. dr Michał Sołomieniuk zagości w Muzeum Regionalnym im. Dzieci Wrzesińskich 1 marca 2023 r. w Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.