Muzeum Września
Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich
we Wrześni, ul. Dzieci Wrzesińskich 13
62-300 Września
tel: 61 43 60 192
e-mail: muzeum@wrzesnia.pl
NIP: 789-15-15-375 REGON: 630284410

Aktualnosci

nasi partnerzy
POZNAJ ZABYTKI SWOJEGO MIASTA: - KRZYŻ CMENTARNY

POZNAJ ZABYTKI SWOJEGO MIASTA: - KRZYŻ CMENTARNY

dodane: piątek 13 stycznia 2023

POZNAJ ZABYTKI SWOJEGO MIASTA:
- KRZYŻ CMENTARNY
(na cmentarzu parafialnym na Berdychowie we Wrześni)
 
Pośrodku cmentarza parafialnego na Berdychowie, na centralnej alei, w 1872 r. z fundacji Józefa Kalasantego Jakubowskiego (1788-1877), wystawiono kamienny pomnikowy krzyż. Pomnik wykuty jest z piaskowca. Składa się z krzyża z postacią konającego Chrystusa, który osadzony jest na kamiennym, prostopadłościennym cokole. Od strony lica na płaszczyźnie pionowej wykuto dwa rozmieszczone w dwóch miejscach napisy. W części centralnej "J.K.J. 1/10 1872" - z inicjałami fundatora i datą ustawienia pomnika. Poniżej napis informujący o samym fundatorze: "Fund. Józef Kalas. Jakubowski od 1812 profesor emeryt. Rodak z Kaczanowa". Pomnik ten jest sygnowany. Na jednej ze ścian bocznych postumentu, w górnej jego części, umieszczono napis o autorze: „Zamecki z Poznania fet''.
 
5 kwietnia 2019 r. firma kamieniarska z powiatu poznańskiego samochodem odstawczym rozbiła kamienny krzyż cmentarny fundacji Józefa Kalasantego Jakubowskiego. Wobec czego Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Poznaniu wszczął postepowanie z urzędu o wpisanie kamiennego krzyża do rejestru zabytków ruchomych.

Dokonano oględzin rozczłonkowanych i uszkodzonych fragmentów krzyża wraz z rzeźbą
Ukrzyżowanego Chrystusa. Stwierdzono, że figura Ukrzyżowanego uszkodzona jest w partii nóg i
ramion oraz twarzy. Krzyż jest połamany na kilka kawałków. W skrzyniach schowano wiele drobnych elementów będących częścią rzeźby. W celu zebrania materiałów dowodowych zlecono specjaliście ds. konserwacji kamienia - Rzeczoznawcy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wykonanie ekspertyzy dotyczącej określenia stanu zachowania krzyża z figurą Ukrzyżowanego z pomnika. Z ekspertyzy rzeczoznawcy wynika, że krzyż z figurą Ukrzyżowanego jest zbiorem rozfragmentowanych kawałków kamienia częściowo mocno zabrudzonych na powierzchniach opracowania rzeźbiarskiego i czystych na powierzchni świeżych przełamów w kolorze jasnobeżowego, naturalnego kamienia. Czarne nawarstwienia, jakimi pokryta jest powierzchnia rzeźbiarskiego opracowania tworzy w miarę jednorodne powłoki o nieznacznie zróżnicowanej grubości, niezacierającej jednak rysunku i kształtu rzeźby. Stan zachowania tej oryginalnej powierzchni rzeźbiarskiej jest w zdecydowanej większości dobry, bez wyraźnych śladów osypywania czy osłabienia struktury. Jedynie na fragmentach tworzących dolne partie krzyża powierzchnia kamienia jest osłabiona i miejscami uszkodzona na skutek szkodliwego oddziaływania czynników atmosferycznych. Po dokonanym wybiórczym i próbnym zestawieniu niektórych kawałków rzeczoznawca stwierdził, że w zdecydowanej większości dobrze pasują do siebie m.in. w obrębie twarzy czy rąk i dłoni.

Na podstawie dostępnej fotografii całego pomnika, oraz na podstawie bezpośrednich oględzin zachowanych i rozfragmentowanych części rzeźby ustalono, że zarówno tematyka i stylistyka rzeźby nawiązuje do podobnych tego typu przedstawień, jakie spotyka się w sztuce cmentarnej. Jest to typ pomnika z realistycznym ukazaniem postaci Ukrzyżowanego Chrystusa na krzyżu. Sposób opracowania formy jest bardzo dokładny, charakterystyczny dla sztuki sakralnej tego okresu i świadczy o dobrym poziomie lokalnego warsztatu rzeźbiarsko-kamieniarskiego z Poznania.
 
Obiekt wpisany jest indywidualnie do rejestru zabytków ruchomych (nr rej. 558/Wlkp./B z 31.12.2021), oraz znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej historycznego układu urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytków (nr rej. 295/Wlkp/A z 19.04.2006).
 
 

Galeria

WIRTUALNIE I TRÓJWYMIAROWO po Muzuem we Wrześni

NASI PARTNERZY

nasi partnerzy

Dane kontaktowe

nasi partnerzy

Godziny otwarcia

nasi partnerzy

Na skróty

nasi partnerzy
© Copyright 2022 www.muzeum.wrzesnia.pl All Rights Reserved

Projekt i wykonanie: AJT Project