Sala 1 - Archeologia

Na ekspozycji przedstawione są zabytki archeologiczne pochodzące z okresu mezolitu, neolitu oraz epoki brązu (siekierki kamienne i krzemienne, ceramika m.in. popielnice), z piastowskiego grodziska w Grzybowie-Rabieżycach z IX w. (ceramika, biżuteria, elementy uzbrojenia, przedmioty codziennego użytku wykonane z kości, poroża, różnych metali, kamienia, drewna i gliny np. szydła, igły, przęśliki, noże, koraliki, groty strzał, tulejki, osełki, odważniki, ponadto srebrne dirhemy - monety arabskie z VIII i IX w. stanowiące część tzw. skarbu grzybowskiego) oraz średniowiecznej i nowożytnej Wrześni, z wykopu na ul. Ks. Jana Laskowskiego i z wykopu na dziedzińcu muzealnym (ceramika, flasze, kafle, szybki, klucz oraz monety z najstarszą z 1405 r.). Tymczasowo z braku miejsca w innych salach znajduje się tu także szafa w tzw. stylu gdańskim z początku XX w.
 
Sala 1 - Archeologia

Sala 2 - Września w XIX i XX w.

Przedstawione są tutaj elementy XIX-wiecznego uzbrojenia: broń palna (karabin pruski z dwoma językami spustowymi z 1867 r. i sztucer typu szwajcarskiego, używany przez Wrzesińskie Bractwo Strzeleckie, pistolety), broń biała (szable, noże w tym noże wschodnie), napierśnik kirasjera, kosy powstańcze z okresu Wiosny Ludów w 1848 r., hełm pruskiego żandarma tzw. pikielhauba. Zobaczyć można sztandar Bractwa z 1929 r., łańcuch Króla Kurkowego z 1911 r. , łańcuch honorowego prezesa Bractwa z 1920 r., księgi: protokolarna, kasowa oraz spis królów kurkowych i rycerzy z 1900 r., fotografie brackie z lat 20-tych, karta pocztowa przedstawiająca ogród Bractwa Strzeleckiego. Eksponowane są także pamiątki po Towarzystwie Gimnastycznym "Sokół": sztandar z 1920 r. oraz fotografie, pamiątki po wrzesińskich rzemieślnikach: sztandar Towarzystwa Budowlańców oraz księgi i pieczęcie cechowe. Zobaczyć można także wydawnictwa drukarni i księgarni Andrzeja Prądzyńskiego m.in. "Orędownik Wrzesiński" i "Wici Wielkopolskie". Ciekawymi zabytkami są pieczęcie z XIX w. (m.in. Naczelnego Prezesa Wielkiego Księstwa Poznańskiego z 1818 r., lakowa i tuszowa) i okresu międzywojennego. Cennym eksponatem jest dokument potwierdzający nadanie tytułu hrabiowskiego Stanisławowi Ponińskiemu z 1841 r. podpisany przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV. Po organizowanej w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. Legii Ochotniczej Wrzesińskiej można obejrzeć dziennik uczestnika legii, książkową publikację wspomnień o szlaku bojowym, okolicznościowy telegram z okazji 10. rocznicy powstania formacji oraz spis racji żywnościowych dla jeńców radzieckich z obozu w Strzałkowie. Zaś po stacjonującym we wrzesińskich koszarach 68 pułku piechoty prezentowane są: replika sztandaru pułkowego, fotografie, odznaka pułkowa, legitymacja i moneta Spółdzielni Żołnierskiej działającej przy 68 pp. Zachowało się także kilka zabytków po licznej we Wrześni gminie żydowskie: ketuba - intercyza małżeńska, fotografie synagogi, dokumenty magistrackie dotyczące gminy z czasów II Rzeczypospolitej i lat okupacji. Eksponowane są także mapy powiatu wrzesińskiego od poł. XIX w., fotografie Rady Miejskiej z 1926 i 1934, zdjęcia pracowników magistratu i zakładów miejskich, pracowników Starostwa Powiatowego. Prezentowane są także sztandary chóru "Lutnia" i Towarzystwa Śpiewaczego "Moniuszko". Nad wejściem do historycznej izby szkolnej zawieszona jest marmurowa tablica pamiątkowa ku czci dzieci wrzesińskich, zawieszona w 1926 r. na frontonie budynku a schowana przed niemieckim okupantem we wrześniu 1939 r. na strychu w kościele farnym - ponownie uroczyście odsłonięta w 2007 r. Po bokach drzwi zawieszone są dwa portrety: nauczyciela Bronisława Gardo i ks. Jana Laskowskiego - duchowo przywódcę strajkujących dzieci.
 
Sala 2 - Września w XIX i XX w.

Sala 3 - Izba szkolna

Prezentowana jest tutaj odtworzona izba lekcyjna z okresu strajku szkolnego a więc z typowym szkolnym umeblowaniem: katedra dla nauczyciela, na pulpicie znajdują się dzwonek szkolny i trzcinka do bicia, ławki szkolne z tzw. oślą ławką a na nich tabliczki łupkowe i kałamarze, drewniana tablica z przyrządami do nauczania geometrii, liczydło, fisharmonia, mapy i plansze edukacyjne, w witrynce za szybą znajdują się podręczniki, atlasy, piórnik, "laczki" do chodzenia po szkole, przybory szkolne. W gablotkach zobaczyć można fotografie z okresu strajku, katechizm niemiecki, oryginalne spisy dzieci, którym za udział w strajku przedłużono naukę w szkole o rok, zatwierdzony przez Sąd Rzeszy w Lipsku 12 kwietnia 1902 r., wyrok sądu gnieźnieńskiego, list ks. J. Laskowskiego w sprawie nauczania religii po polsku. Na ścianie zawieszony jest krzyż oraz portret cesarza Wilhelma II, za panowania którego doszło tutaj do strajku. W sali można obejrzeć projekcję najstarszego polskiego filmu fabularnego "Pruska kultura" z 1908 r., który opowiada m.in. o strajku dzieci wrzesińskich.
 
Sala 3 - Izba szkolna

Sala 4 - Salonik meblowy (XIX w.)

Eksponowane jest tutaj wystrój wnętrza saloniku bogatych mieszczan z II poł. XIX w. Część mebli i obrazów zostały przekazane do muzeum w 1995 r. przez Lesa Bachorza z Kanady. Kolekcję stanowią: bufecik wykonany w Polsce ok. 1880 r. z drewna sosnowego fornirowanego orzechem, z brązowymi okuciami, zdobiony wypalanymi i złoconymi ornamentami; szafonierka wykonana w Polsce ok.1870 r. w stylu neorokokowym z drewna sosnowego fornirowanego orzechem kaukaskim, bogato zdobiona; stolik owalny wykonany w Polsce ok. 1870 r. z drewna topolowego bejcowanego na orzech oraz sześć zydli drewnianych z ok.1830 r. mahoniowych z rzeźbionymi zapleckami; pianino wykonane w Berlinie w 1910 r. drewno politurowane na czarno, z metalowymi strunami, klawiatura z kości słoniowej, siedmio oktawowa; wazon dekoracyjny w stylu barokowym, wykonany w Berlinie ok.1860 r. porcelana szkliwiona, ręcznie malowana, złocona; płycina srebrna wykonana w Moskwie w 1836 r., blacha srebrna, złocona, w lipowej czarno politurowanej ramie. Przedstawia scenę "Podwyższenia Żywotwórczego Krzyża Pańskiego" z sześcioma postaciami w tle. Stanowiła oprawę księgi liturgicznej obrządku prawosławnego, napisy wykonane cyrylicą; obraz Jerzego Kossaka namalowany w Polsce w 1937 r., o wymiarach 120,5/96 cm, olej na płótnie, sygnowany w lewym dolnym rogu. Przedstawia scenę - "Kapitulacja wojsk niemieckich przed powstańcami śląskimi na Górze Św. Anny". Ciekawostką jest także marmurowe popierśie Andreoli autorstwa znanego rzeźbiarza Wiktora Brodzkiego. Z mniejszych zabytków znajdują się tutaj XIX-wieczny polifon nakręcany korbą, gramofon oraz stare fotografie Wrześnian w stylowych ramach.
 
Sala 4 - Salonik meblowy (XIX w.)

Sala 5 - Salonik meblowy (pocz. XX w.)

W ostatniej sali ukazane jest salonik mieszczański z pocz. XX w. Prezentowane są tutaj: bogato rzeźbiony stół w stylu barokowym z krzesłami, szafa biblioteczna, lampy naftowe, stoliczek drewniany z blatem do gry w szachy z masy perłowej, serwantka, kolekcja żelazek na "duszę", szable, oryginalna, stara maszyna do szycia typu "Singer" - czółenkowa, duże lustro tzw. tremo. Na ścianie zawieszone są obrazy olejne Mariana Turwida (Kaczmarka), poety, prozaika, artysty malarza, urodzonego we Wrześni w 1905 r. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Był uczniem Teodora Axentowicza. W 1926 r. zadebiutował jako dziennikarz i literat na łamach "Orędownika Wrzesińskiego". W latach 1931-37 był redaktorem naczelnym "Wici Wielkopolskich". Znany jest jako twórca i długoletni dyrektor Państwowego Liceum Technik Plastycznych w Bydgoszczy.
 
Sala 5 - Salonik meblowy (pocz. XX w.)